GESPEN

Ovale gesp met angel en versierde losse gespplaat uit de 15e eeuw

Een gesp is een sluiting in de vorm van een metalen stift, de tong genoemd, die in een metalen beugel past en waarmee een kledingstuk, een riem of schoen kan worden gesloten. 

De gesp zoals we die nu kennen is primair een Romeinse uitvinding. Zij waren de eersten die gebruik maakten van een beugel met een angel dat door een gaatje in een riem diende te worden gestoken. Het waren echter de Kelten die voor het eerst objecten gingen gebruiken voor het sluiten van kleding in een andere vorm dan de fibula.

Ringgespen 13e/14e eeuw

Gespen 13e/15e eeuw 

In de 14e eeuw komen gespen met een rechthoekige , ovale , ronde en D- vormige naast elkaar voor en in de 15e eeuw zien we ook de intrede van de dubbel ovale gesp (met tussenstijl).Een onderscheid in vorm naar functie is niet echt te maken. De grootte van de gesp is natuurlijk wel deels bepalend voor de functie die de gesp had.

Gespen 15e /17e eeuw.

In de 15e eeuw wordt aan de  gesp de een tussenstijl mee gegoten aan de beugel(dubbel ovaal),de gesp werd door een afzonderlijke gespplaat bevestigd aan de leer of textiel  Deze vorm veranderingen kan voornamelijk toegeschreven worden aan de veranderende smaak van de gebruiker. De gesp wordt dus een echt modeartikel.

Gespen 17e /18e eeuw

In de 17e eeuw vindt er sinds lange tijd een functionele(de losse tussenstijl) vernieuwing plaats in het uiterlijk van de gesp. Aan de losse tussenstijl wordt om de angel een zogenaamde haakbeugel bevestigd. Het idee hierachter was dat de haakbeugel achter de riem gehaakt kon worden teneinde een betere bevestiging van de riem te bewerkstelligen. Om de haakbeugel goed te kunnen bevestigen werd de meegegoten tussenstijl vervangen door een secundair aangebrachte pin. Deze pin, meestal van ijzer, stelde de gebruiker in staat om het soort haakbeugel aan de gesp te variëren. Omdat ijzer in de bodem snel wegroest worden er vaak 17e en 18e eeuwse gespen gevonden waarvan de tussenstijl ontbreekt. Alleen de beugel is dan bewaard gebleven..( bron )

Gespen 18e/20e eeuw 

In de 19e en 20e eeuw is de gesp een alledaags gebruiksvoorwerp. De vroege gespen  werden  vooral gemaakt van metaal, maar ook hout en been Tegenwoordig wordt de metalen gesp steeds meer verdrongen door de plastic veiligheidssluiting. 

Gespentongen,  gespplaten  en riemplaten